Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że o działaniu organizacji decyduje przede wszystkim zarząd. Należy wiedzieć, że Jeffrey Pfeffer i Richard Salancik (1978 rok) udowadniają jednak, że może być zupełnie inaczej – kluczowy wpływ na decyzje przedsiębiorstw mogą mieć zmiany w otoczeniu.
Klasyczne badania organizacji z prozaicznej przyczyny koncentrują się na wewnętrznych procesach w nich zachodzących – znacznie łatwiej je wówczas badać. Zdaniem Pfeffera i Salanicka jednakże najistotniejsze dla funkcjonowania przedsiębiorstw jest nie tyle przetwarzanie zasobów, co ich pozyskanie. Mamy zatem do czynienia z tzw. zewnętrzną kontrolą organizacji – kto kontroluje te elementy otoczenia organizacji, które są dla niej najważniejsze, ma na nią najistotniejszy wpływ. Prowadzi to także do symbiotycznych relacji: organizacje stają się od siebie nawzajem w pełni zależne. Co prawda redukuje to do pewnego stopnia niepewność w ich otoczeniu, ale jednocześnie przenosi centrum kontroli poza samą organizację.
Największy wpływ na działanie przedsiębiorstwa wywierają zatem ci, którzy:
- posiadają niezbędne zasoby
- są właścicielami niezbędnych zasobów (paradoksalnie może to być mniej istotne niż posiadanie, czyli realne dysponowanie nimi)
- mogą kontrolować dostęp do zasobów
- mogą kontrolować bieżące wykorzystywanie zasobów (na przykład kontrolerzy lotów)
- tworzą reguły, na podstawie których regulowany jest dostęp do zasobów.
Trzeba wiedzieć, że dla zapewnienia długotrwałego, niezagrożonego działania organizacji najważniejsze jest zatem pozyskanie któregoś z powyższych rodzajów kontroli lub wejście w partnerstwo z kimś, kto już ją posiada. Przykładem może być StarBucks: ta amerykańska sieć kafejek zawiera długoterminowe kontrakty na dostawy ziaren kawy od wybranych plantatorów. Wymaga najwyższej jakości, w zamian oferuje jednak stabilne ceny (niezależne od wahań rynkowych, co zabezpiecza ją także przed niespodziewanymi podwyżkami), a także kontrakty na wyłączność (plantator nie może sprzedawać kawy komu innemu, ale ma zapewniony zbyt dla swoich produktów).